- stosuj rozwiązania zapewniające ochronę systemów komputerowych, przede wszystkim aktualne oprogramowanie antywirusowe (w tym dodatkowo wykrywające i usuwające specyficzne złośliwe programy, np. spyware – oprogramowanie antyszpiegowskie, czy narzędzia typu filtr antyphishingowy, które nie tylko ostrzegają o fałszywych witrynach, ale mogą również wskazać strony niebezpieczne ze względu, że zawierają złośliwy kod, np. McAfee SiteAdvisor, TrendProtect), zaporę sieciową i inne
- regularnie aktualizuj systemy komputerowe (systemy operacyjne i pozostałe oprogramowanie, którego używasz) oraz sprawdzaj poprawność ich konfiguracji (w tym zabezpieczeń), w szczególności pamiętaj, aby oprogramowanie antywirusowe było stale włączone i aktualne (zwłaszcza baza sygnatur wirusów). Pamiętaj również, że nawet uaktualnione oprogramowanie antywirusowe nie chroni przed wszystkimi wirusami, co najwyżej może chronić przed wszystkimi znanymi wirusami
- zachowaj szczególną ostrożność korzystając z internetu, zwłaszcza, gdy odwiedzasz nieznane i podejrzane strony, uruchamiasz pobrane z nich pliki czy programy (zapoznaj się z umową licencyjną danego programu, oświadczeniem o zachowaniu prywatności czy innych ostrzeżeniach dotyczących zabezpieczeń), klikasz na podejrzane linki (sprawdzić, czy pod odnośnikiem nie kryje się jakieś niebezpieczeństwo możesz m. in. korzystając z darmowego narzędzia URLVoid) lub otwierasz załączniki do listów od nieznanych nadawców, czy potwierdzasz komunikaty pojawiające się na ekranie monitora (gdy zamykasz podejrzane okno, nie klikaj przycisków „Akceptuj”, „OK”, czy nawet „Nie”, używaj do tego celu przycisku „x” w rogu okna)
Ponadto, aby zminimalizować ryzyko zainfekowania komputera wirusem i uchronienia się przed skutkami ich działań:
- regularnie sprawdzaj swoje zasoby komputerowe na obecność złośliwego oprogramowania przeprowadzając skanowanie ich oprogramowaniem antywirusowym (skanerem antywirusowym). Sprawdzaj również wszelkie dane, które kopiujesz na dysk twardy, zwłaszcza z cudzych nośników danych, czy pobierane z internetu (sprawdzenia w czasie rzeczywistym dokonuje włączony monitor antywirusowy w oprogramowaniu antywirusowym)
- instaluj oprogramowanie ze znanych i zaufanych źródeł. Ponadto, podczas instalacji programu zapoznaj się z umową licencyjną, gdzie mogą być zawarte informacje o zasadach zachowania prywatności czy innych ostrzeżeniach dotyczących zabezpieczeń
- regularnie przeprowadzaj archiwizację swoich istotnych danych (twórz kopię bezpieczeństwa)
- bądź na bieżąco i śledź najnowsze informacje o zagrożeniach (w tym o wirusach), szczególną uwagę zwróć na podejrzane informacje o nowych wirusach (np. przesyłane pocztą elektroniczną, większość z nich to fałszywki)
Pamiętaj! Nie masz 100% gwarancji, że nie staniesz się ofiarą wirusa czy innego złośliwego programu, i że nie unikniesz sytuacji, w której Twój komputer zostanie wykorzystany do niepożądanej aktywności (np. rozsyłania spamu z zainfekowanego komputera).
Co zrobić, gdy komputer zostanie zainfekowany malware – czyli jak leczyć go z infekcji?
Gdy podejrzewasz, że komputer został zainfekowany złośliwym oprogramowaniem lub innym złośliwym oprogramowaniem, w celu ograniczenia skutków ich działań i wyeliminowania zagrożenia, wykonaj m. in. poniższe czynności:
- sprawdź czy rzeczywiście w komputerze znajduje się malware i usuń go. W tym celu, wykonaj m. in.:
- pełne skanowanie systemu komputerowego oprogramowaniem antywirusowym (z aktualną bazą sygnatur wirusów), w tym dodatkowo wykrywającym i usuwającym specyficzne złośliwe programy, np spyware – oprogramowaniem antyszpiegowskim czy boty (wirusy-roboty) – oprogramowaniem antybot, np. Norton AntiBot. Sprawdzenia komputera na obecność złośliwych programów możesz dokonąć również za pomocą skanera antywirusowego online, którego użycie niekiedy może być konieczne, gdyż niektóre wirusy blokują możliwość uruchamiania programów antywirusowych czy jego instalacji
- zastosuj specjalną szczepionkę antywirusową w celu usunięcia wirusa w zależności od przypadku wykrycia (jeśli skanowanie programem antywirusowym lub skanerem online wykryje złośliwy program i nie usunie go). Narzędzie tego typu wykrywa i usuwa dany złośliwy program oraz naprawia uszkodzone dane. Szczepionki antywirusowe znajdziesz przede wszystkim na stronach producentów oprogramowania antywirusowego
- spróbuj ręcznie usunąć wykrytego wirusa albo skontaktuj się z producentem Twojego oprogramowania antywirusowego w celu jego usunięcia (jeśli wcześniejsze działania nie rozwiążą problemu). Zgłaszając problem opisz go szczegółowo i ewentualnie dołącz zainfekowany obiekt, jeśli go zlokalizowałeś. Może się również zdarzyć, że usunięcie wirusa z zainfekowanego komputera i odtworzenie stanu sprzed infekcji będzie niemożliwe, wtedy skutecznym rozwiązaniem może okazać się reinstalacja systemu
Pamiętaj również, aby przed podjęciem czynności usuwających złośliwy program z komputera, odłączyć go od sieci oraz zabezpieczyć wszelkie istotne informacje znajdujące się w nim. Najlepiej archiwizację danych wykonaj przed wyłączeniem komputera po wykryciu wirusa, gdyż może zdarzyć się, że wyłączając komputer nie będziesz mógł ponownie włączyć go. Ponadto, sprawdź zarchiwizowane dane na obecność wirusów.
- sprawdź i uaktualnij zabezpieczenia swojego komputera, w tym system operacyjny i pozostałe oprogramowanie, którego używasz (np. zastosuj program antywirusowy, zainstaluj poprawki bezpieczeństwa, dodaj nowy sposób zabezpieczenia)
- skontaktuj się ze znajomym informatykiem, który pomoże Ci rozwiązać problem